湘乡太傅轲雄俦,笔力横挽三千秋。吾师继之道益大,如开沧海朝群流。
罗珠网玉不知数,我瓦砾耳犹相收。束发受书今十载,足疲路远无时休。
扶摇羊角未能上,飞抢还作榆枋游。天寒岁晚林木死,风烟惨淡交龙虬。
凄绝曾张旧游处,白日一跌归冥幽。孤寒八百沦草莽,大帙三万开穷愁。
孰料纷拿燕雀际,鸾章凤质惊双眸。吐气刚如断马剑,论文高似元龙楼。
诸公谁司荐达事,蘋藻可以为神馐。昨来苦语更牵挽,归期已决焉能留。
事变真难巧历算,出处或作山灵羞。侯王将相亦人耳,空有馀责如山丘。
午枕梦初残,高楼上,独凭阑干。清商应律金风至,砧(zhēn)声断续,笳(jiā)音幽怨,雁阵惊寒。
景物不堪看,凝眸(móu)处愁有千般。秋光谈薄人情似,迢(tiáo)迢野水,茫茫衰草,隐隐青山。
清商:古五音之一,商声。应律:应和乐律。金风:秋风。砧声断续:意思是时不时传来捣衣声。砧,捣衣石。雁阵:群雁飞行的行列整齐,好像军队布阵一样。
凝眸:眼神集中不流动;注视。迢迢:遥远貌。
水悠(yōu)悠,路悠悠,隐隐遥山天尽头,关河又阻(zǔ)修。
古兴州,古灵州,白草黄云都是愁,劝君休倚(yǐ)楼。
悠悠:遥远。关河:关口和河防。阻修:既阻隔,又遥远。
古兴州:西夏时的国都,也称兴庆府,即今银川市。
塞下景荒凉,淡薄秋光,金风淅(xī)淅透衣裳。读罢安仁《秋兴赋》,憀(liáo)栗(lì)悲伤。
廿载住边疆,两鬓成霜,天边鸿雁又南翔。借问夏城屯(tún)戍(shù)客,是否思乡?
安仁《秋兴赋》:指西晋文学家潘岳,字安仁,工诗赋,曾作《秋兴赋》。憀栗:同“寥栗”,凄怆貌。
夏城:即今宁夏回族自治区首府银川市老城。宋为西夏都城,明为九边重镇宁夏镇城,故称镇城为夏城。屯戍客:驻守边疆的人。
此景仙源石洞幽,潺湲岩壑韵悠悠。黄花两岸笑人懒,野鸟数声唤客游。
坡上松涛鸣复隐,林间霜叶坠还留。凭高一望天涯阔,万顷江山总是秋。
写就秋词雁景稀,背灯无语独眠迟。
画栏点滴芭蕉雨,一夜将愁向阿谁。
一生富贵皆空梦,千古英雄只断碑。
几欲含毫作天问,西风吹恨入江篱。
肃肃赋宵征,迢遥汶上城。疏林残雪影,古寺夜钟声。
岁晚愁行役,年衰减宦情。萍蓬叹流转,徒恋此虚名。
始离浔阳郭,言向名山行。逶迤陟泉坂,潦越瞰江城。
匡庐望犹远,四山已纵横。顾指心目豁,披拂襟袖清。
岩长密林亘,天肃高霞晴。阳崖翠叶暗,阴壑丹树明。
绝石路始转,入谷身已轻。奔涧互流响,栖禽挟鸣声。
幽趣昔所惬,放旷从此生。宿痾真可捐,俗累岂我撄。
誓当卜田舍,将毋来玉京。游岳挈禽庆,敕家疑向平,踟蹰待婚嫁,岂非儿女情。