朔风卷水水倒行,三日不抵临川城。天空野旷人烟断,沧波浩浩孤舟横。
回首白云凝不飞,忆昨长跪牵爷衣。爷年渐老儿远去,膝前谁问寒与饥。
欲语妻孥转呜咽,十口从此隔风雪。已怜长安不易居,更堪贫贱难为别。
十年琴剑西复东,三百六旬如转蓬。出门即是客,远近将毋同。
何独此别心忡忡,江上严寒晚来作。呼僮暖酒斟复酌,醉不成欢卧未能,坐看纷纷雪花落。
关山虽胜路难堪,才上征鞍又解骖。
十丈黄尘千尺雪,可知俱不似江南。
朔风飘正急,客况老难禁。
问路迷南北,携筇探浅深。
地惊盈尺许,杯喜十分斟。
梅蕊如相识,暗香何处寻。
天地黯闭塞,冰霜皓崔巍。寂寥高城侧,郁律见古台。
烈风夜中起,飞雪千里来。鸟羽沉不施,兽口噤不开。
虎豹敛穴窟,蛟龙俱冻埋。六龙衔白日,寒苦光不回。
句芒司春懦不职,纵使玄冥氧凌轹。三冬肃杀归尔时,长物岂容长凛慄。
北风吹水冰成梁,急雷盖地云翻墨。坐令贫士高掩扃,安得重裘代絺绤。
春泥漫漫薪不属,破灶无烟愁四壁。饥吟拥鼻涕流澌,皲指结衣僵欲直。
水南水北多高士,去作达官金马客。朱门碧瓦照通都,耻著麻衣羡狐白。
问余何为不录录,反老抱关守甔石。十日春寒何所觊,坐想朝阳生屋隙。
愿将挟纩同斯人,杜陵大厦无由得。南荣炙背直万钱,燠燠此衣安且吉。
石裂南山下,水结中河流。莽莽北郭外,死骨聚如丘。
贫士被毛褐,寡妇无完裯。宁知贵公子,丝竹宴朱楼。
方辞白羽扇,更御青羔裘。
我生岂不辰,贫贱亦偶然。读书饭脱粟,差可乐馀年。
艺麻室南端,种桑屋东偏。弱妇事纺绩,丁男长力田。
瓶储苟不乏,安用三百廛。老翁饱食罢,日晏尚高眠。
岂知天地间,陵谷有变迁。独恨生苦晚,不在羲皇前。
尝闻父老言,醉乡隔烽烟。安得盈觞酒,时复中圣贤。
凌晨陟龟岭,诘曲怯跻攀。抚时岁聿暮,积雪蔽崇峦。
寒生危堑里,雀啼枯木间。绵衣犹恨薄,仆从衣俱单。
路旁有民舍,柴门掩空山。壮者散四方,老者卧草菅。
海宇多变故,徵求日未閒。营构一何急,边尘满汉关。
壑深水不流,我泪独潺湲。凭谁叫阊阖,早使阳春还。
北风北风,职何严毒。摧壮士心,缩金乌足。冻云嚣嚣,
碍雪一片下不得。声绕枯桑,根在沙塞。黄河彻底,
顽直到海。一气抟束,万物无态。唯有吾庭前杉松树枝,
枝枝健在。
穷冬北上太行岭,霰雪纠结风峥嵘。
熊潜豹伏飞鸟绝,一径仅可通人行。
僮饥马羸石磴滑,战栗流汗皆成冰。
妻愁儿号强相逐,万险历尽方到并。
并州从来号惨烈,今日乃信非虚名。
阴烟苦雾朝不散,旭日不复能精明。
跨鞍揽辔趋上府,发拳须磔指欲零。
炭炉炙砚汤涉笔,重复画字终能成。
谁言醇醪能独产,壶腹迸裂无由倾。
石脂装火近不热,蓬勃气入头颅腥。
仰惭鸿雁得自适,随阳南去何溟溟。
又惭鳦鸟识时节,岩穴足以潜微形。
我来苔欲报恩分,契阔非尽利与荣。
古人有为知己死,只恐冻骨埋边庭。
中朝故人岂念我,重裘厚履飘华缨。
傅闻此北更寒极,不知彼民何以生。