两眼欲读天下书,力虽不迨志有余。
千载欲追圣人徒,慷慨自信宁免愚?置书不读谈虚无,谁其始为此创疽?古时泽被禽与鱼,博施所以为唐虞。
正使老释信不诬,为我未免近杨朱。
高轩大旆塞路衢,台阁尊显来于于,安得禹皋日陈谟,沾濡四表无焦枯,坐令事业见真儒,老农不恨老耕鉏。
简断编残字欲无,吾儿不负乃翁书。
绝胜锁向朱门里,整整牙签饱蠹鱼。
易经独不遭秦火,字字皆如见圣人。
汝始弱龄吾已耄,要当致力各终身。
两两星躔九九车,天津笑我醉骑驴。
床头正可著周易,架上何妨抽汉书。
幸有古人同臭味,不嫌儿子似迂疏。
颓然白发虽堪鄙,耐事禁愁却有余。
赤日黄尘厌垢纷,竹林深处寄幽欣。
如听嵩雒风前笛,似看潇湘雨後云。
园鹿知时新解角,池鱼得意自成群。
悠然一笑谁能识?坐胜天魔百万军。
古人已死书独存。
吾曹赖书见古人。
後之视今犹视古,吾书未泯要有取。
贾生痛哭汉文时,至今读之有余悲。
魏徵嘻笑封德彝,生亦岂责绛灌知。
穷秋风雨卧孤馆,万世悠悠百年短。
垂死成功亦未晚,安知无人叹微管!
全家寄舴艋,结茅非始谋,江市得烟蓑,不博千金裘。
道散俗日薄,老聃出衰周。
治身去健羡,如稼必去蟊。
吾身一隙尘,斯世一客邮。
君能通其说,生死真浮休。
马周浪迹新丰市,阮籍兴怀广武城。
用舍虽殊才气似,不妨也是一书生。
村路泥淹雪,虚檐水结冰。
长征荷戈客,暂到放包僧。
妖鵩鸣高树,饥鼯触闇灯。
谁能问良苦?衰病正相乘。
蓬门终日闭,寂寂少人声。
纳禄知身贵,传家觉责轻。
朝餐烹芋糁,夜坐爇松明。
划却弹棋局,此心如砥平。