退食淡无事,一窗宽有余。
重寻总角梦,却对短檠书。
功业虽蹉跌,光阴且破除。
更须求半偈,回向此心初。
夜搒孤舟掠岸行,村墟频过不知名。
绕枝倦鹊寒无影,脱网奔鱼远有声。
两纸忽惊残历尽,一杯聊慰旅怀情。
还家自笑身犹健,又付生涯与短檠。
祠官粟一囊,不赡躯七赤。
前年蒙宽恩,例许乞骸骨。
联翩三儿子,俱作鹳雀碧,赋禄虽尚远,亦足慰衰白。
幅巾茆檐下,称病谢来客。
从今门前路,永扫车马迹。
面骨峥嵘鬓欲疏,退藏只合卧蜗庐。
自嫌尚有人间意,射雉归来夜读书。
挑灯夜读书,油涸意未已;亦知夜既分,未忍舍之起。
人生各有好,吾癖正如此。
所求衣食足,安稳住乡里。
茆屋三四间,充栋贮经史,四傍设几案,坐倦时徙倚。
无声九韶奏,有味八珍美,寝饭签帙间,自适以须死。
岂惟毕吾身,尚可传儿子。
此心何时遂?感叹岁月驶。
霜雪纷纷满鬓毛,凋年怀抱独萧骚。
房栊夜悄孤灯暗,原野风悲万木号。
病卧极知趋死近,老勤犹欲与书鏖。
小儿可付巾箱业,未用逢人叹不遭。
人生天壤间,出处本异趣。
释耒入市朝,徒失邯郸步。
昔人亦有言,刻足以适屦。
柰何不自反,忽已迫霜露?我躬尚不阅,况为子孙虑。
岁晚故山寒,地炉可煨芋。
野外归来晚,空庭露气新。
乍晴云如月,多病酒欺人。
倚杖行吟久,投杯起舞频。
早梅消息动,春事渐关身。
人生如梦终当觉,世事非天孰可凭?万卷虽多当具眼,一言惟恕可铭膺。
所闻要足敌忧患,吾道岂其无废兴?白发萧萧年八十,依然父子短檠灯。
力不扶微学,心犹守旧闻。
壁间科斗字,秦火岂能焚?