北风吹雪四更初,嘉瑞(ruì)天教及岁除。
半盏屠(tú)苏犹未举,灯前小草写桃符。
四更天初至时,北风带来一场大雪;这上天赐给我们的瑞雪正好在除夕之夜到来,兆示着来年的丰收。
盛了半盏屠苏酒的酒杯还没来得及举起庆贺新年,我便就着灯光用小草赶写着迎春的桃符。
嘉:好。瑞:指瑞雪。天教:天赐。岁除:即除夕。
早春风力已轻柔,瓦雪消残玉半沟。
飞蝶鸣鸠俱得意,东风应笑我闲愁。
鸠雨催成新绿,燕泥收尽残红。春光还与美人同。论心空眷眷,分袂却匆匆。只道真情易写,那知怨句难工。水流云散各西东。半廊花院月,一帽柳桥风。
明主何曾弃不才,书生飘泊自堪哀。
烟波东尽江湖远,云栈西从陇蜀回。
宿雨送寒秋欲晚,积衰成病老初来。
酒香菰脆丹枫岸,强遣樽前笑口开。
天宝胡兵陷两京,北庭安西无汉营。
五百年间置不问,圣主下诏初亲征。
熊罴百万从銮驾,故地不劳传檄下。
筑城绝塞进新图,排仗行宫宣大赦。
冈峦极目汉山川,文书初用淳熙年。
驾前六军错锦锈,秋风鼓角声满天。
苜蓿峰前尽亭障,平安火在交河上。
凉州女儿满高楼,梳头已学京都样。
我行山南已三日,如绳大路东西出。
平川沃野望不尽,麦陇青青桑郁郁。
地近函秦气俗豪,秋千蹴踘分朋曹;苜蓿连云马蹄健,杨柳夹道车声高。
古来历历兴亡处,举目山川尚如故;将军坛上冷云低,丞相祠前春日暮。
国家四纪失中原,师出江淮未易吞;会看金鼓从天下,却用关中作本根。
今日我复悲,坚卧脚踏壁。
古来共一死,何至尔寂寂!
秋风两京道,上有胡马迹。
和戎壮士废,忧国清泪滴。
关河入指顾,忠义勇推激。
常恐埋山丘,不得委锋镝。
立功老无期,建议贱非职。
赖有墨成池,淋漓豁胸臆。
少读诗书陋汉唐,莫年身世寄农桑(sāng)。
骑驴两脚欲到地,爱酒一樽(zūn)常在旁。
老去形容虽变改,醉来意气尚轩昂。
太行王屋何由动,堪笑愚公不自量。
少年时候读诗书,连汉唐的武功也不放在眼里,到老却寄身农桑。
骑在驴身上两脚快要到地,喜爱喝酒,酒杯常在身旁。
老去以后容貌虽然变改,醉了以后意气仍然轩昂。
太行王屋两座山究竟是怎么被移动的?可笑我自己就像愚公一样不自量。
农桑:农耕与蚕桑。
樽:古代的盛酒器具。
有山皆种麦,有水皆种秔。
牛领疮见骨,叱叱犹夜耕。
竭力事本业,所愿乐太平。
门前谁剥啄,县吏徵租声。
一身入县庭,日夜穷笞搒。
人孰不惮死,自计无由生。
还家欲具说,恐伤父母情。
老人傥得食,妻子鸿毛轻!
红桥梅市晓山横,白塔樊江春水生。
花气袭人知骤暖,鹊声穿树喜新晴。
坊场酒贱贫犹醉,原野泥深老亦耕。
最喜先期官赋(fù)足,经年无吏叩柴荆(jīng)。
红桥梅市远处山峦重叠,樊江春水潺潺。
花香扑人,便知天气暖和了;天气晴和,喜鹤的叫声透过树林传出来。
坊场浊酒浅酌难以让人酒醉,农忙时节山林田间农人都在忙着忙耕种。
最使人开心的莫过于赋税交齐,整年都不会有小吏来催租。
坊场:指官设之专卖场。泥,原作“年”,据钱仲联校注本改。
官赋:犹言官课,公家所征之税。荆,原作“门”,据钱仲联校注本改。此诗押八庚韵,作“门”显非。